Дэлхийн Худалдааны Байгуулага
Олон улсын мэдээ үзэж суутал ОХУ-ыг Дэлхийн Худалдааны Байгуулагад гишүүнээр элсэхэд АНУ дэмжих болсон тухай мэдээллэв. ОХУ энэ байгууллагын гишүүн болохоор сүүлийн 13 жил хичээж байгаа юм. Харин 2007 оноос Укриан улс энэ байгуулагын бүрэн эрхэт гишүүн болох гэж байгаа. Монгол улс маань ч бас энэ байгуулагын гишүүн орон. Дэлхийн улс болгон энэ байгуулагын гишүүн болох гэж чармайдаг нь ямар учиртай юм бол гэж та бодож байв уу? 1947 оноос 1995 оныг хүртэл дэлхийн улс орнууд гадаад худалдаа хийхдээ “Худалдаа, үнийнзөвшилцөл” гэдэг баримт бичгийг баримтлаж байжээ. 1995 оны 1 сарын 1-нд Дэлхийн Худалдааны Байгуулага үүссэн байна. Энэ байгууллагын гол зорилого нь татварыг бууруулж, гадаад худалдаа хийхэд тулгарч байгаа үнийн бус саад бэрхшээлүүдийг даван туулах, дэлхийн худалдааг либералчилах зорилгоор байгуулагджээ. Дэлхийн Худалдааны Байгуулага /цаашид ДХБ/ нь олон улсын хэмжээнд хийгдэж байгаа худалдаа арилжааны үед талууд үүрэг амлалтаа биелүүлж байгаа үгүйд хяналт тавьж, гишүүн орнуудынхаа гадаад худалдааны бодлогод дүн шинжилгээ хийдэг байна. Түүнчлэн олон улсын худалдааны үед үүссэн маргааныг зохицуулахад оролцдог байна. Одоогийн байдлаар //2006 оны 11 сарын байдлаар/ ДХБ-д дэлхийн 149 орон гишүүнээр нь элсээд байгаа юм. Түүнчлэн дэлхийн 27 орон, олон улсын хэмжээний 60 байгуулага энэ байгуулагад ажиглагчын статустай байна. Олон Улсын Валютын Сан, Дэлхийн Банк хүртэл энэ байгуулагад ажиглагчын статустай байдаг. Ингээд бодохоор энэ ДХБ их нэр хүндтэй байгаа биз. ДХБ-ын удирдах газар нь Сайд нарын хуралдаан юм. Хоёр жилд нэг удаа гишүүн орнуудын гадаад хэргийн сайд, эсвэл худалдааны сайд нь “Сайд нарын хуралдаанд” оролцдог. Энэ үеэр ДХБ-ын тэргүүнийг 3 жилийн хугацаатайгаар сонгодог байна. 2005 онд болсон тав дахь удаагийн Сайд нарын хуралдаанаар тус байгуулагын тэргүүнээр Паскаль Лами гэдэг эрхэмийг сонгосон юм байна. Паскаль Лами нь өмнө нь Европын Холбооны худалдааны комиссараар ажиллаж байжээ. ДХБ-д “Ерөнхий Зөвлөл” гэж хэлтэс бий. Хэрэв гишүүн орнуудын хооронд олон улсын худалдаатай холбоотой маргаан гарвал “Ерөнхий Зөвлөл” асуудлыг зохицуулах үүрэг хүлээжээ. Ерөнхий зөвлөл нь ДХБ-ын салбар хорооны үйл ажиллагаанд хяналт тавьдаг байна. ДХБ-д оюуны өмчийн асуудал эрхэлсэн хороо, Үйлчилгээний асуудал эрхэлсэн хороо, Барааны арилжаа хариуцсан хороотой. Түүнчлэн ДХБ-ын бүрэлдэхүүнд шинжээчдийн болон ажлын хэсэг, мэргэжсэн хороонууд, бүс нутгийн худалдаанд дүн шинжилгээ хийх хэлтэс, шинэ гишүүн орон элсэх хүсэлт хүлээн авах хэлтэс гээд нүсэр бүтэц, зохион байгуулалттай юм. Дэлхийн Худалдааны Байгуулагын төв нь Женев хотод байрладаг.
Орчуулсан MEDENEWS